woensdag 18 februari 2009

Milkshake of malted


Bij Carl's Jr. (hamburgertent) zag ik het weer staan: Milkshake or Malt. Eerder zag ik dat al bij Red Robin op het menu staan. Ik heb nu maar eens gevraagd wat een 'malt' is. Het is vast geen milkshake met minder alcohol er in.

De mevrouw achter de balie liet 't me zien. Een malt is een milkshake waarbij nog een schep 'malted milk powder' gedaan wordt. Dat is een mix van gedroogde melkpoeder, mout ('malted barley') en tarwemeel ('wheat flower'). Ik kreeg ineens een flashback naar de blokmelkfabriek in Zwolle. Daar ging ik weleens met een vriendinnetje bedelen om een stukje blokmelk. Kon je lekker op sabbelen. De blokmelk werd onder andere gebruikt om babyvoeding van te maken. En misschien ook wel de koffiemelkpoeder. Dat smaakte net zo.

De test
Door de toevoeging van het malt wordt de smaak van de milkshake iets anders, iets zuurder. Volgens mij bedoelde de mevrouw dat toen ze het over 'apple' had tijdens haar uitleg (waarom vraag ik het dan ook aan een Mexicaanse en niet 'veilig' bij de Red Robin...). Om het te proeven hebben we maar de milkshake-variant en de malt-variant van de Mint Oreo(R) Hand Scooped Icecream Shake besteld. De dikte van de shake was hetzelfde, maar de smaak van de shake was inderdaad anders. Minder mintig, en dat is nou juist het lekkere aan een Mint-milkshake. Het grote verschil zit 'm in de calorieen, koolhydraten (hier 'carbohydrates', of 'carbs') enzovoort. De malt maakt 't allemaal nog net even erger:

En ja, voor zo'n milkshake moet ik 9 eenheden insuline klikken (1 eenheid insuline voor elke 12 gram koolhydraten). Ter vergelijking: voor een normale avondmaaltijd -met toetje- gebruik ik gemiddeld zo'n 5 eenheden.

Beetje geschiedenis
Malted melkpoeder is in 1897 uitgevonden door William Horlick. Het was bedoeld als baby-/kindervoeding en als een makkelijk te verteren versterkingsdrankje voor gehandicapten en kinderen. Zeg maar een soort Yakult avant-la-lettre, maar dan anders.

In de jaren '20 kreeg "Horlick's Malted Milk" een andere bestemming. Bij Walgreens - een grote warenhuis/drogisterij-keten - serveerden ze toen een drankje van melk, chocoladesiroop en malted melkpoeder. Een medewerker bedacht dat het misschien wel lekker was om het standaardrecept uit te breiden met vanilleijs. De malted milkshake was geboren en werd al gauw afgekort tot 'malted' of 'malt'.

11 opmerkingen:

Anoniem zei

Oreo shakes :-O hahaha en ik was al verbaasd dat er ze oreo cakes verkochten, je weet wel a la kant en klare kwarktaart alleen nog water toevoegen, maar dan zoiets met oreos.

Tam zei

Hebben wij hier in nederland iets vergelijkbaars? Ik heb net een heerlijk uitziend recept (http://zoebakes.com/?p=2117#more-2117 yummy! :)) gevonden dat vraagt om "malted milk powder" en heb geen idee wat het is!

Frank zei

Hoi Tam,

Ik heb even zitten zoeken, maar kan weinig vinden.

De beste vertaling lijkt 'melk met moutextract' te zijn. Daar schijnt zelfs vroeger 'n reclamecampagne voor te zijn geweest. Maar ook onder die term vind ik geen winkels die het verkopen.

Het dichtste bij komt Ovomaltine, maar dat is dan weer met chocoladesmaak. Niet handig voor in recepten.

Ik zie wel dat ze het 'gewoon' bij Amazon verkopen, dus misschien is dat 'n poging waard?

Frank

Manon zei

Ovolmatine met chocosmaak zou in dit geval niet erg zijn, want het recept van Tam is voor een chocoladetaart ;o)

Op een forum vond ik het volgende: "Ik was vanmiddag bij de ah(zondags open) en daar hebben ze volle melk poeder van Nestle.Het is een geel met oranje blik met een glas melk erop.Het stond bij de surinaamse kruiden." Op dit blik staat "Nestle NIDO". Je zou ook bij de babyvoeding kunnen kijken voor de Nestle NIDO. Ook toko's, Turkse en Marokkaanse supers schijnen melkpoeder te verkopen.

Anders misschien proberen met koffiecreamer (Completa of zo)?

Tam zei

Hey Frank & Manon!

Heel, heel erg bedankt voor jullie snelle replies! Ik waardeer het echt. Ik probeer de veschillende suggesties gewoon, beginnend met Ovomaltine en Nestle NIDO (Hmm jah, choco Ovomaltine is een beetje raar, maar ik gebruik gewoon wat minder cacao of zo). Als ik dan toch wat mis dan Amazon. Ik laat wel weten hoe het gaat. :)

Anoniem zei

Blokmelk wordt nog steeds in Zwolle gemaakt. Ik was deze zomer in zwolle en heb staan praten met wat "oudere mannen" die mij dat vertelden. Ook ik heb de ervaring van de melkfabriek in Zwolle waar wij vroeger langs liepen als we van de Walstraat naar oma en opa gingen die op de pannekoekendijk woonden. Onder begeleiding van mijn oudere zus kregen we dan wat blokmelk.

Hans zei

Mijn vader gebruikte in de jaren ''50, ''60,'' 70 de blokmelk voor de consumptieijsbereiding, ,t was inderdaad erg lekker ''spul''

Hans zei

Zijn IJSFABRIEK in DEDEMSVAART maakte ambachtelijk ruwijsstaven voor de visverwerkers, ziekenhuizen, café,s, maar ook voor de consumptieijsbereiding.

De blokmelk werd gekookt met water of verse volle melk en was de basis voor het maken van verschillende soorten ijs.

Anoniem zei

Hallo Tam. Ik woon sinds 1985 in de VS en ben in Zwolle opgegroeid. Vanavond had ik in een restaurant een dessert van "home made" witte chocola, waarvan de smaak mij ogenblikkelijk terugbracht naar mijn kinderjaren in Zwolle. Ik woonde in de Rembrandtlaan en onze buurman werkte bij de melkfabriek. Wij kregen regelmatig blokmelk. Geweldig dat zoveel mensen die herinnering met me delen en ook de geschiedenis kennen.

Kasper zei

Bedankt. Ik vertaal een boek waarin een moeder tegen haar (magere) zoon zegt, "You should drink hamalted", en ik vermoed dat 't om "malted milk" gaat. Kan vooralsnog geen fatsoenlijke Nederlandse vertaling vinden...

Anoniem zei

Bij mij in de klas (Bartjesschool a/d Assendorperstraat)zat een jonge en dat was een zoon van een kruidenier. (Ook aan de Assendorperstraat). Die jonge had soms blokmelk. Heeeeeeerlijk. Ik ben nu bijna 70 maar die smaak ben ik nooit vergeten. De koffiemelk in die lange dunne zakjes. Die poedersmaak komt er dicht bij.